Tinh dầu và các cấp độ của tinh dầu

Tinh dầu hiện nay được bán trên thị trường có rất nhiều cấp độ và mức độ tốt khác nhau, có loại rất tốt chỉ cần 1-2 giọt đã làm nên chuyện, có loại thì vừa mở nắp đã bay hết mùi, vì vậy cần nắm rõ được các cấp độ của tinh dầu để có lựa chọn chính xác khi mua tinh dầu. Vậy tinh dầu có bao nhiêu cấp độ?

Để phân biệt được các cấp độ của tinh dầu, cần xác định rõ khái niệm Tinh dầu là gì?

Theo Hiệp hội tinh dầu thế giới:
+ Tinh dầu là hợp chất dễ bay hơi, dạng lỏng
Được tạo ra bằng phương pháp:
+ Ép lạnh,
+ Chưng cất lôi cuốn hơi nước
+ Chưng cất với khí CO2 siêu tới hạn.

Theo khái niệm này, tinh dầu hiện nay tại Việt Nam có các cấp độ như sau:

1. Tinh dầu giả

– Tinh dầu giả là gì?

Phần lớn ở Việt Nam, Hương liệu cũng được gọi là tinh dầu. Trong tiếng anh, Tinh dầu là Essential oil, còn hương liệu là Fragrance. Gọi là Giả là bởi vì theo Hiệp hội tinh dầu thế giới chỉ có những loại được sản xuất bằng phương pháp chưng cất lôi cuốn hơi nước hoặc ép lạnh hoặc CO2 siêu tới hạn mới được gọi là Tinh dầu (essential oil), còn những loại mùi thơm được tổng hợp từ dầu mỏ, hóa chất trong nhà máy, phòng thí nghiệm thì chỉ được gọi là Chất thơm nói chung hoặc Hương liệu (Fragrance)

– Mức giá của tinh dầu giả từ hương liệu thế nào?

Các loại tinh dầu hương liệu này thường có giá rẻ đến rất rẻ
Ví dụ sả chanh chỉ 25k/chai 10ml, hoa hồng chỉ 35-45k/10ml
Có những loại thực vật không chưng cất được tinh dầu như quả dưa gang, dưa hấu, hoa lily, …nhưng vẫn có rao bán “tinh dầu dưa gang”, “tinh dầu hoa Ly”… thì chắc chắn thứ hàng đó là những loại hương liệu tổng hợp mà thôi.

– Tinh dầu giả có tác động thế nào đến sức khỏe?

Tinh dầu giả này có thể có mùi thơm, nhưng thường không tự nhiên, và rất có hại cho sức khỏe nếu hít phải lâu ngày, bởi nó được tổng hợp từ dầu mỏ, không khác gì khói xăng. loại này cũng hoàn toàn Không có các đặc tính trị liệu của tinh dầu.

2. Tinh dầu bị pha loãng

– Tại sao lại phải pha loãng tinh dầu?

Để cắt giảm chi phí và làm cho rẻ hơn, để tăng thể tích tinh dầu, người ta pha loãng tinh dầu tự nhiên bằng các dung môi khác nhau

– Pha loãng tinh dầu bằng loại dung môi gì ?

Dung môi có thể là cồn, dầu thực vật hoặc hợp chất hóa học có tính chất dễ bay hơi và độ hòa tan tương tự tinh dầu như dipropylene glycol methyl ether hoặc tripropylene glycol, hoặc ở mức độ tinh vi hơn, dung môi là Hương liệu tổng hợp có mùi giống với tinh dầu.

– Phát hiện tinh dầu bị pha loãng bằng cách nào?

Có thể trực quan phát hiện tinh dầu bị pha loãng hay không bằng các phương pháp thủ công như ngửi, chạm, quan sát… còn phụ thuộc loại dung môi được sử dụng, ví dụ nếu pha loãng với cồn thì sẽ cho cảm giác mát mát khi đổ rat ay, nếu pha loãng với dầu béo thì sẽ cho cảm giác dính dính, nếu pha với hương liệu giá rẻ thì có mùi hắc khó chịu. Nếu pha với hương liệu loại nhái gần giống mùi tinh dầu tự nhiên nhất thì phải test bằng phương pháp GCMS mới biết chính xác được.

– Giá của loại tinh dầu pha loãng này ra sao?

Các loại tinh dầu pha loãng này thường được bán với giá rẻ tương tự như hương liệu, và thường nhận về các phản hồi như loãng, nhanh mất mùi, hắc quá hoặc nhạt quá…

– Tinh dầu ở cấp độ pha loãng có lợi ích với người sử dụng không?
Tinh dầu loại này đương nhiên các khả năng về hỗ trợ sức khỏe đã bị giảm đi rất nhiều, ví dụ dùng tinh dầu tràm nguyên chất chuẩn xuất khẩu hàm lượng cinelone > 55% thì tinh dầu tràm bị pha loãng này hàm lượng chỉ còn 20-35% nên phải cho rất nhiều mới có công dụng

Loại tinh dầu thường bị pha loãng nhiều nhất hiện nay tại Việt Nam là tinh dầu Tràm gió, để phân biệt và mua được Tràm gió chất lượng xuất khẩu, cần tìm mua ở những đơn vị uy tín

3. Tinh dầu bị tiêu chuẩn hoá

– Thế nào tinh dầu bị tiêu chuẩn hóa?

Trong rất nhiều nơi sản xuất tinh dầu trên thế giới, đặc biệt các thị trường lớn như Mỹ, Ấn Độ…, việc tiêu chuẩn hoá là việc xảy ra phổ biến. Tiêu chuẩn hoá có nghĩa là nếu như cấu tử trong tinh dầu không đạt chuẩn % như yêu cầu của đối tác thì họ sẽ dùng các loại cấu tử bị thừa và pha thêm các cấu tử bị thiếu để tăng % của chất đó trong tinh dầu. Đây là cách mà nền công nghiệp tinh dầu đang sử dụng để có những chỉ số đẹp. Đôi khi họ chuẩn hoá bằng cách thêm vào những cấu tử tách từ tự nhiên. Đôi khi họ lại chuẩn hoá bằng cách thêm vào cấu tử tạo nên trong phòng thí nghiệm, tức lẫn với chất tổng hợp. Dù tiêu chuẩn hóa bằng cách nào thì tinh dầu này không còn hoàn toàn tự nhiên nữa, và dùng trong trị liệu (aromatherapy) không thể phát huy hết tác dụng.

– Tinh dầu cấp độ 3 này thường gặp ở đâu?

Tinh dầu loại này giá có thể cao hoặc thấp tùy theo cách thức và chất lượng cấu tử mà tinh dầu được thêm vào. Và thường được bán bởi những hang tinh dầu rất lớn của Ấn Độ.

– Tinh dầu bị tiêu chuẩn hóa có còn tốt không?

Tinh dầu loại này thường có mùi thơm không thua kém gì tinh dầu nguyên chất thực sự, tuy nhiên, giá trị với sức khỏe bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Chỉ thơm chứ không bổ là từ chính xác khi nói về loại tinh dầu ở cấp độ tiêu chuẩn hóa này.

4. Tinh dầu tự nhiên nguyên chất

– Thế nào thì được gọi là Tinh dầu tự nhiên nguyên chất?

Là tinh dầu nguyên bản, được chưng cất hoặc ép lạnh mà ra, chưa qua phòng thí nghiệm hay nhà máy để tiêu chuẩn hóa. Lý do để nền công nghiệp sản xuất tinh dầu cần phải chuẩn hoá tinh dầu là bởi vì họ không thể kiểm soát hết các điều kiện về thời tiết, thổ nhưỡng, thời điểm thu hoạch cũng như thu hái và chưng cất khiến cho cấu tử mất đi rất nhiều trong quá trình sản xuất số lượng lớn.

– Sản xuất Tinh dầu tự nhiên nguyên chất có khó không?

+ Điều kiện tự nhiên:
Để thu được tinh dầu tự nhiên nguyên chất, nhà sản xuất cần kiểm soát các điều kiện tự nhiên liên quan đến cây trồng từ đất, nước, cây giống, thời tiết… Ví dụ Hoa hồi cần phải trồng ở vùng núi đá đông Bắc Việt nam, hoặc phía tây Nam Trung Quốc, nằm trong đới khí hậu nhiệt đới gió mùa, vừa mát lạnh, đổ ẩm cao thì mới cho ra loại hoa hồi có mùi thơm đậm đặc và hoạt chất trị liệu anethole cao nhất. Hoặc tinh dầu oải hương, cần phải trồng ở vùng cao, và khô, thì mới cho ra tinh dầu có mùi thơm hảo hạng nhất, như ở Bulgari hoặc Provene của Pháp…
+ Tay nghề chưng cất:
Để có được tinh dầu tự nhiên nguyên chất ứng dụng được trong trị liệu và chăm sóc sức khỏe, công đoạn chưng cất là vô cùng nghiêm ngặt và cần nhiều kinh nghiệm.

– Giá tinh dầu tự nhiên nguyên chất có rẻ không?

Vì vậy những điều kiện về tự nhiên và kỹ thuật khắt khe như trên, giá thành loại tinh dầu cấp độ nguyên chất tự nhiên này thường là loại có giá cao nhất và được những nhà thực hành liệu pháp tinh dầu trên toàn thế giới chọn để sử dụng. Nếu bạn sử dụng tinh dầu và mong đợi các lợi ích sử khỏe do tinh dầu mang lại, thì bạn nhất thiết nên chọn loại này.

Như vậy, tinh dầu có rất nhiều cấp độ, và không phải cứ tên gọi là “tinh dầu” thì sẽ cho mùi thơm tự nhiên và các công dụng tuyệt vời đối với sức khỏe và chăm sóc gia đình. Để mua được tinh dầu tự nhiên nguyên chất ở cấp độ cao nhất, các bạn nên tìm đến những cửa hàng, người bán uy tín, và thường luôn công khai bản test thành phần cấu tử GCMS.